تقه زدن خودرو در هنگام رانندگی یکی از ایرادات شایعی است که ممکن است برای هر خودرویی اتفاق بیفتد. این ایراد در ظاهر ساده است اما در عمل، علاوه بر کلافه کردن راننده در هنگام رانندگی ممکن است نشان از ایراداتی بزرگ باشد، خصوصا اگر شما مالک یک خودرو با گیربکس اتوماتیک باشید!
تقه زدن خودرو در هنگام رانندگی می‌تواند ناشی از عوامل متفاوتی باشد که در موتور یا گیربکس خودرو نهفته‌اند. البته خرابی های گیربکس اتوماتیک بعضا با گیربکس دنده‌ای متفاوت است؛ به همین علت، سعی می‌کنیم به عوامل تقه زدن در هر بخش به صورت جداگانه بپردازیم.
فعلا انواع گیربکس را فراموش کرده و به سراغ موتور خودرو می‌رویم.
چه عواملی باعث تقه خودرو از ناحیه موتور می شوند؟
خرابی دسته موتور ها
خودروها به طور معمول ۲ الی ۴ دسته‌موتور دارند که وظیفه نگهداری موتور در محل خود را برعهده دارند. البته یک یا دو عدد از این دسته موتورها که مستقیما به گیربکس خودرو متصل‌اند با نام دسته گیربکس نیز شناخته می‌شوند.
دسته موتورها قطعاتی فلزی‌اند که توسط یک بوش بزرگ، موتور و گیربکس را به اتاق خودرو متصل می‌کنند. در صورتی که بوش هر یک از دسته موتورها دچار پارگی، ترک، افتادگی یا به طور کلی خرابی شود، موتور در محل قرارگیری خود دچار تکان هایی می‌شود و خودرو در هنگام حرکت تقه می‌زند.
البته عوامل دیگری نظیر گرفتگی شدید انژکتورها یا خرابی در سیستم جرقه‌زنی(مانند خرابی کویل) نیز می‌تواند عامل ایجاد تقه در خودرو شود. اما به طور معمول خرابی موارد ذکر شده باعث تقه زدن موتور نمی‌شود.
خرابی جلوبندی دومین عامل تقه زدن خودرو در هنگام حرکت است. به طور دقیق‌تر، خرابی بوش یا سیبک طبق‌ها، لاستیک های چاکدار، توپی‌های سر کمک فنرها و پلوس باعث ایجاد ضربه می‌شوند.
خرابی بوش طبق
بوش طبق وظیفه اتصال طبق به رام و شاسی خودرو را برعهده دارد. همانند بوش دسته موتور، در صورتی که بوش طبق دچار پارگی، ترک و یا فرسودگی شود نمی تواند طبق را به خوبی در جای خود نگه داشته و در هنگام شتاب‌گیری و ترمز کردن با ایجاد حرکت در طبق باعث تقه زدن خودرو می شود.
خرابی پلوس‌ها
خرابی مجموعه پلوس‌ها در جلوبندی خودرو نیز دیگر عامل تقه زدن در هنگام شتاب‌گیری است.
پاره شدن گردگیر سرپلوس و خالی شدن گریس داخل آن یکی از خرابی های مورد نظر است. همچنین وجود ایراد در مشعلی پلوس نیز یکی دیگر از عوامل تقه زدن خودرو محسوب می شود. تقه‌ای که از خرابی پلوس‌ها حاصل می‌شود از جنس لرزش در کابین حودرو می‌باشد.
عوامل تقه زدن در خودروهای اتوماتیک
گیربکس‌های اتوماتیک خصوصا از نوع AT ساختاری دارند که در هنگام خرابی، باعث ایجاد تقه در خودرو می شود. اما عوامل تقه زدن خودروهای اتوماتیک کدامند؟
روغن گیربکس
روغن گیربکس اولین و ساده‌ترین عاملی است که می‌تواند منجر به تقه شود. اگر سطح روغن گیربکس کمتر از حد استاندارد باشد، روغن‌کاری قطعات به طور مناسب انجام نشده و فشار هیدرولیک در مجموعه کلاچ‌پک‌ها کاهش پیدا می‌کند؛ در نتیجه گیربکس هنگام تعویض دنده تقه می‌زند.
همین اتفاق در زمانی که سطح روغن گیربکس بیش از حد مجاز باشد نیز ممکن است بیفتد. حجم زیاد روغن گیربکس باعث ایجاد فشار مضاعف به قطعات داخلی گیربکس می‌شود و نتیجه آن تقه زدن در هنگام تعویض دنده هاست.
کهنه شدن روغن گیربکس اتوماتیک نیز دیگر عامل تقه زدن است. روغن گیربکس کهنه به علت از دست دادن خاصیت خود نمی‌تواند به خوبی فشار کافی را برای عملیات داخلی گیربکس فراهم کند و در نتیجه تعویض دنده‌ها به نرمی سابق انجام نمی شود.
استفاده از روغن گیربکس و گرید و استانداردهای نامتناسب با گیربکس خودروی شما نیز به راحتی می‌تواند در عملکرد گیربکس اتوماتیک اختلال ایجاد کند. اختلال در عملکرد گیربکس نیز با تقه زدن همراه است.
خرابی شیر برقی
خرابی شیر برقی، دیگر عاملی است که در خودروهای اتوماتیک باعث تقه زدن می شود. وظیفه شیر برقی تنظیم فشار هیدرولیک در گیربکس و تنظیم زمان تعویض دنده‌ها است. خرابی این قطعه باعث ایجاد تقه و ضربه‌های سنگین در هنگام تعویض دنده می شود. خرابی شیر برقی یکی از ایرادات رایج در خودروهایی که از گیربکس AL4 بهره می‌رند. گیربکسی که در نسخه اتوماتیک خودروهایی نظیر پژو ۲۰۶، پژو ۲۰۷، پژو ۴۰۷، رنو تندر ۹۰، رنو مگان، رنو ساندرو، رنو داستر و… استفاده شده است.
خرابی کلاچ پک
خرابی کلاچ پک در گیربکس های اتوماتیک AT، دیگر عامل تقه زدن خودروهای اتوماتیک است. کلاچ پک ها که در زبان عامیانه با نام صفحه‌های گیربکس نیز شناخته می‌شوند، با کمک فشار هیدرولیک عمل تعویض دنده را در گیربکس‌های اتوماتیک انجام می دهند. طبیعتا خرابی این قطعات نیز در عمل تعویض دنده اختلال ایجاد می‌کند و ممکن است باعث تقه زدن خودرو شود.
خرابی کلاچ (گیربکس DCT)
خرابی مجموعه کلاچ در گیربکس‌های اتوماتیک دوکلاچه یا همان DCT آخرین عامل ایجاد تقه در خودروهای اتوماتیک است. برخلاف گیربکس‌های AT و CVT که در آن‌ها وظیفه انتقال نیرو از موتور به گیربکس برعهده قطعه‌ای به نام تورک کانورتور یا مبدل گشتاور است، گیربکس‌های DCT یک مجموعه کلاچ دارند که تقریبا شبیه به دیسک و صفحه گیربکس‌های دستی است. مستهلک شدن این مجموعه باعث ایجاد تقه در هنگام تعویض دنده می‌شود.
عوامل تقه زدن خودروهای دنده دستی
ساختار گیربکس‌های دستی تفاوت فاحشی با گیربکس‌های اتوماتیک دارد و به همین علت، انواع ایراداتی که در خودروهای دستی باعث ایجاد تقه می شوند نیز متفاوت است.
ایراد در دیسک و صفحه
دیسک و صفحه در گیربکس دستی وظیفه انتقال نیرو از موتور به گیربکس را دارد. ضعیف شدن دیسک، خرابی صفحه کلاچ و یا ضعیف شدن فنرهای صفحه خورشیدی کلاچ می تواند تبدیل به عامل تقه زدن خودرو در هنگام تعویض دنده و رها کردن کلاچ شود.
خرابی سیم کلاچ یا پمپ کلاچ
اگر کلاچ خودروی شما از نوع سیمی است، خرابی سیم کلاچ می‌تواند تعویض دنده را با مشکل مواجه کند. در این حالت خودروی شما در هنگام رها کردن کلاچ تقه می زند.
خرابی پمپ کلاچ در خودروهای دارای کلاچ پمپی نیز منجر به همان اتفاق می‌شود.
خرابی دنده دیشلی
دنده دیشلی که به آن دنده هرزگرد یا Idle Gear نیز گفته می‌شود، یک قطعه کوچک در دیفرانسیل خودرو است. این قطعه وظیفه تنظیم دور چرخ‌ها در هنگام پیچیدن و دور زدن خودرو را برعهده دارد.
به طور معمول ۲ یا ۴ دنده دیشلی در هر خودرو وجود دارد. در صورت خرابی و یا از تنظیم خارج شدن دنده دیشلی، خودرو در دور موتورهای پایین تقه می‌زند.
کلام آخر
در این مطلب تلاش کردیم تا تمام عواملی که باعث تقه زدن در خودرو می شوند را نام برده و در مورد آن ها توضیح دهیم.
در صورتی که خودروی شما در هنگام شتاب‌گیری و تا تعویض دنده تقه می‌زند، توصیه می‌شود که به سرعت به دنبال رفع عیب آن بروید. چراکه اهمیت ندادن به یک مشکل به ظاهر کوچک، می‌تواند باعث بوجود آمدن خسارت‌های بزرگتری در آینده شود.
